کتاب برج رادکان

کتاب برج رادکان در انجمن نجوم آسمان توس رونمایی گردید.
در تاریخ 30 مهر ماه 1394 در دبیرستان فاتح سالن همایش مهندس منوچهر آرین از کتاب برج رادکان رونمایی گردید.
این کتاب را از مرکز پخش کتابکده کسری با تلفن های 05137670019 و همراه 09155124219 می توانید تهیه نمایید.
کتاب نگاهی دیگر به برجها را هم می توانید از این کتابکده خریداری نمایید.

فهرست

 

پیشگفتار ...............................................................................................................8
نوشته‌های پژوهشگران گذشته درباره‌ی برج رادکان ...........................................................9
بررسی ﺟﻤﻠﻪی ﺣﺎﻓﻆ ﺍﺑﺮﻭ........................................................................................ 11
برج رادك یا برج رادکان‌ .............................................................................................13
بررسی (خواجه نصیر را آنجا برجی بوده است) یا (برجی ﺳﺎﺧﺘﻪ بوده) در جمله‌ی حافظ ابرو ......14
واژه‌ی برجی‌ ..........................................................................................................15
کاربرد ‌اندیشه‌های نجومی‌ خواجه نصیر در ساخت برج رادکان ............................................16
سمت نجومی دیوارها.............................................................................................. 20
سمت نجومی ترْک‌ها...............................................................................................21
شرح بیشتری برای آنکه بدانیم ﭼﺮﺍ ﺑﺮﺍﯼ این ﺑﺮﺝ ﺩﻭ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﻪﺍﻧﺪ؟...................................... 23
روش محاسبه‌ی ارتفاع آفتاب و روشنان آسمانی............................................................ 26
ﺑﺮﺭﺳﯽ ﻭﺍﮊﻩ‌ی (دریچه) ﺩﺭ ﺟﻤﻠﻪی ﺣﺎﻓﻈ ﺍﺑﺮﻭ.................................................................. 29
دریچه‌ی نماز عصر جمشیدکاشانی.............................................................................. 30
بررسی واژه‌ی (دوازده دریچه) در نوشته‌ی حافظ ابرو...................................................... 32
مهندسی ساخت دریچه‌ها .........................................................................................33
نامگذاری دیوارها و دریچه‌ها...................................................................................... 34
پیدا شدن نوروز با رصد آفتاب دریچه‌ی 120 35…………………………………………………………….
ﺭﻭﺵ رصد و ﺑﺮﺩﺍﺷﺖ ﺭﻭﺯﺍﻧﻪی نور آفتاب دریچه‌ها ...........................................................37
ﺭﻭﺵ ﻋﮑسبرﺩﺍﺭﯼ ﻭ ﻧﺸﺎﻧﻪﮔﺬﺍﺭﯼ ﻧﻮﺭ ﺁﻓﺘﺎﺏ دریچه‌ها 38…………………………………………………….
مقایسه‌ی دریچهﻫﺎی برج رادکان با دریچه‌ی سدس فخری ...................................................38
مقایسه‌ی آفتاب ورودی از دریچه‌ی سدس با دریچه‌ی برج رادکان 40……………………………………..
چرا برج رادکان دوازده دریچه دارد؟ 47……………………………………………………………………………
ﺑﺮﺭﺳﯽ دریچه‌ی 80 47………………………………………………………………………………………………
نتیجه‌ی بیش از 80 ﺭﻭﺯ کار میدانی و ﺭﺻﺪ ﺁﻓﺘﺎﺏ دریچه‌ها ................................................52
ﻭﺭﻭﺩ ﻧﻮﺭ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﻫﺎﯼ ﻗﺮینه‌ی تقویمی ﺑﺮﺍﯼ هر ﺩﺭیچه یکسان ﺍﺳﺖ ........................................60
شرحی از نشانه‌گذاری‌های انجام شده در برج................................................................. 61
روش نشانه‌گذاری روی تخته‌ی ثابت ...........................................................................62
سختی‌های برداشتها 62…………………………………………………………………………………………..
کشیدن مسیر نور دریچه‌ها بر روی استرلاب برای محاسبه‌ی سمت، ارتفاع، و زمان ورود آن..... 64
ﺑﺮﺭﺳﯽ ﺧﻄﺎﻫﺎﯼ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﺑﺮﺝ رادکان‌ 68…………………………………………………………………….
کتابنامه.............................................................................................................. 71

 

پیشگفتـار

علـت عـاشق ز علتـها جـداست
این نوشته‌ی پژوهشی ضمیمه‌ی کتاب «نگاهی دیگر به برجها» می‌باشد، که در آن به بررسی بیشتر برج رادکان پرداخته می‌شود.
پژوهشگران زیادی از قبیل صنیع‌الدوله، ون برشم، هرتسفلد، ویلبر، و بلر در نوشته‌هایشان درباره‌ی برج رادکان بدون مأخذ و اشاره‌ به متون کهن اظهارنظرهای ضد و نقیضی آورده‌اند. پس از بررسی این اظهارنظرها به بررسی کلمه به کلمه‌ی جمله‌ی حافظ ابرو می‌پردازیم، که آورده است: «قریه رادك خواجه نصیر را آنجا برجی بوده است كه دوازده دریچه داشته است در هر برجی كه ماه نو شدی از یک دریچه می‌نموده است.» و پیگیری می‌کنیم که این نوشته با معماری کدام سازه یا برج باستانی برابری می‌نماید.
سپس، بر پایه‌ی همانندی دیدگاه نگارش یافته‌ی خواجه نصیر در «زیج ایلخانی» به مقایسه‌ و برابری بین رصد دریچه‌ی سدس فخری مراغه با دریچه‌های برج رادکان پرداخته و پس از بررسی رصد نور آفتاب دریچه‌های برج و امکان روش گاهشماری تقویمی روزشمار با آن دریچه‌ها، اثبات می‌کنیم که برج رادکان، برابر نوشته‌ی حافظ ابرو، کار خواجه نصیر توسی است.
در ادامه به روش کار میدانی و رصد لکه‌های آفتاب آمده از دریچه‌ها و افتاده بر روی دیوار داخلی برج رادکان در تمامی ماه‌های سال و نشانه‌گذاری آنها بر دیوارها می‌پردازیم، تا روش رصد و گاهشماری روزانه در برج رادکان پیدا شود و در اختیار پژوهشگران و بازدیدکنندگان هر روزه‌ی برج قرار گیرد. برای بهره‌مندی از نظرات خوانندگان محترم و یاری بیشترسایت:
www.jamejamshid.com و www.new.jamejamshid.com در اختیار مخاطبان است.
کلیه هزینه‌های رفت و آمد ، پژوهش و چاپ کتاب شخصا پرداخت گردیده است.
به سبب پایین آمدن قیمت کتاب از چاپ رنگی خودداری شده است. اما فیلم‌ها و عکسها باکیفیت بالا و رنگی در سایت www.jamejamshid.com گذاشته خواهد شد

بخشی از کتاب

❖ نوشتـه‌های پژوهشگران گذشتـه درباره‌ی بـرج رادکان
در نوشتهﻫﺎﯼ ﻓﺎﺭﺳﯽ متأخر نخستین کسی که درباره‌ی این برج اظهار نظر نموده صنیع‌الدوله است. او در سال 1284 ه.ق برج رادکان را از نزدیک دیده و درباره‌ی آرامگاه بودن آن در «مطلع‌الشمس» اظهار نظر بدون مأخذ نموده است. او نوشته است«این برج بنا بر ظن قریب بیقین مقبره یکی از سلاطین یا رجال بسیار معتبر معظم دنیا بوده...».« ﻭ تقریباً آن را به زمان دیالمه می‌توان نسبت داد.» (صنیع‌الدوله:127)
واژه‌های ظن قریب بیقین ﻭ تقریباً اظهارنظرهای بدون مأخذ صنیع‌الدوله در کتاب «مطلع‌الشمس»است.
ماکس ون برشم ﻫﻢ از برج بازدید نموده و ﻧﺎﺧﻮﺍﻧﺎ ﺑﻮﺩﻥ ﮐﺘﯿﺒﻪ ﺭﺍ ﺑﺭ ﭘﺎﯾﻪی ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎﯼ ﺩﯾﮕﺮ ﺑﺎﺯﺩﯾﺪﮐﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﯽﻫﺎﯼ ﺧﻮﺩ ﺗأﯾﯿﺪ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. وی سال ساخت برج را 602 ه.ق ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﮐﺮﺩﻩ است، ﻭﻟﯽ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﺝ ﻧﻤﯽﺗﻮﺍﻧﺪ ﺁﺭﻣﮕﺎﻩ ﺍﺭﻏﻮﻥ ﺁقا ﺑﺎﺷﺪ. با تاریخ 602 ه.ق تاریخ دوره‌ی سیاسی ساخت برج خوارزمشاهی می‌شود......

ندارد کسی با تو ناگفته کار *** و لیکن چو گفتی دلیلش بیار (سعدی)

Translate »